HD_web_ข่าวเด่นทั่วไทย-03-removebackground

ของดีสมุทรสงคราม แป้งร่ำเกลือจืด OTOP 4 ดาว วิสาหกิจชุมชนแป้งร่ำตำบลบางนางลี่

เกลือจืด เป็นผลึกสารแคลเซียมซัลเฟตที่ทับถมอยู่ในนาเกลือ หลังจากเกษตรกรเก็บผลผลิตเกลือออกไปหมดแล้ว เมื่อก่อนชาวนาเกลือยังไม่เห็นประโยชน์ของเกลือจืดจึงมักขุดทิ้ง ปัจจุบันได้มีการนำเกลือจืดมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์แป้งร่ำเกลือจืดโดยเป็นส่วนผสมของเครื่องสำอาง อาทิ แป้งนวล แป้งผง แป้งขมิ้น แป้งไพร ฯลฯ สามารถช่วยสร้างรายได้ให้ชาวนาเกลือเพิ่มสูงขึ้น จ.สมุทรสงคราม เป็นแหล่งผลิตเกลือสมุทรเพื่อการบริโภคจากน้ำทะเลที่สำคัญแห่งหนึ่งของประเทศไทย และเป็นอาชีพที่สืบทอดภูมิปัญญาจากรุ่นสู่รุ่นนับร้อยปี เนื่องจากลักษณะภูมิประเทศเป็นดินเหนียวและเค็มติดชายฝั่งทะเล จึงสะดวกในการขุดรางนำน้ำทะเลเข้าสู่พื้นที่นาเกลือโดยมีแหล่งผลิตใน 2 ตำบลคือ ต.บางแก้ว และ ต.ลาดใหญ่ อ.เมืองแรวมพื้นที่ประมาณ 5,822 ไร่ และต้องอาศัยกระแสลมกับแสงแดดจากดวงอาทิตย์ระเหยน้ำเกลือให้มีความเข้มข้นยิ่งขึ้นและจับตัวกันเป็นก้อนเกลือ การทำนาเกลือจะเริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน–พฤษภาคม ซึ่งเป็นช่วงฤดูแล้ง หลังจากเกษตรกรเก็บผลผลิตเกลือ หรือที่ชาวนาเกลือเรียกว่า “รื้อเกลือ” หมดแล้วจะเหลือ “เกลือจืด” เกาะตัวเป็นแผ่นแข็งอยู่ติดกับหน้าดินในนาเกลือที่เรียกว่า “อันเชื้อ” ทุกๆ 3 ปี เกษตรกรจะต้องขูดเอาเกลือจืดออก และปรับหน้าดินให้เรียบเสียก่อน จึงจะปล่อยน้ำทะเลเข้านา และในอดีตเกษตรกรมักจะมองเกลือจืดเป็นเพียงเศษวัสดุเหลือใช้ แต่ขณะนี้ได้มีการนำเกลือจืดมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ “แป้งเกลือจืด” เพื่อเพิ่มมูลค่าจนสามารถสร้างอาชีพและสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรในพื้นที่หลายราย

นายสมยศ หลำวรรณะ ประธานวิสาหกิจชุมชนแป้งร่ำตำบลบางนางลี่ อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม บอกว่า การผลิตแป้งเกลือจืดนั้น มีขั้นตอน คือ 1. เก็บเกลือจืดหลังจากเลิกฤดูทำนาเกลือของแต่ละปีแล้ว ซึ่งสีของเกลือจืดจะมีสีคล้ายเม็ดทราย 2. ล้างเกลือจืดด้วยน้ำสะอาดโดยใช้ตะแกรงตาถี่หรือผ้ามุ้ง ล้างเอาดินออกหรือล้างให้เม็ดเกลือจืดมีลักษณะใสคล้ายเม็ดทรายแล้วนำไปผึ่งให้แห้ง 3. นำเกลือจืดที่ล้างสะอาดแล้วไปคั่วในกระทะด้วยไฟปานกลาง โดยต้องคนตลอดเวลาจนเม็ดเกลือจืดเปลี่ยนจากสีใสเป็นสีขาว 4. นำเกลือจืดที่คั่วสุกแล้วมาละลายน้ำสะอาด จากนั้นใส่น้ำจืดและสะอาดพอท่วมเม็ดเกลือที่คั่วแล้วใช้มือบี้เกลือจืดให้แตกเป็นผงและกลายเป็นเนื้อเดียวกัน 5. นำมากรองกับผ้าขาวบาง หรือผ้าดิบ บีบน้ำออกเหลือเฉพาะเนื้อแป้งเท่านั้น 6. จากนั้นนำมาใส่ใบตองที่ห่อเป็นกรวยหยอดเป็นรูปหยดน้ำได้ครั้งละ 1 เม็ด ปัจจุบันได้มีการพัฒนามาใส่โพงติดหัวเค้กทำให้หยอดได้ครั้งละ 32 เม็ด หรือนาทีละ 932 เม็ด แล้วจึงนำไปตากแดดหรือเข้าตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์ให้แห้งสนิทก็จะเป็นแป้งร่ำเกลือจืด หรือ “แป้งโบราณ” โดยเกลือจืด 1 ส่วน เมื่อผลิตเป็นแป้งเกลือจืดจะได้แป้งประมาณ 3-4 ส่วน
อย่างไรก็ตามแป้งร่ำเกลือจืดนั้น หากดูผิวเผินจะคล้ายดินสอพองที่ผลิตจากดินภูเขา แต่แป้งร่ำผลิตจากเกลือจืด ซึ่งเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่คนส่วนหนึ่งยังไม่รู้จัก โดยสกัดเกลือจืดออกมาจากเกลือสมุทร ผ่านกระบวนการสตุ หรือการทำความสะอาดและฆ่าเชื้อตามวิถีภูมิปัญญาชาวบ้านมาตั้งแต่โบราณ ซึ่งสมัยก่อน ข้าราชบริพารและนางสนม จะนำแป้งร่ำไปใช้ในพระราชวังเพื่อประทินโฉม เช่น ผัดหน้า หรือใช้รองพื้นก่อนแต่งหน้า เนื่องจากเกลือจืดมีคุณสมบัติดูดซับความชื้นได้ดี อีกทั้งช่วยลดความมันของผิวหน้า ใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องสำอาง ช่วยดูแลผิวหน้าให้ขาวกระชับรูขุมขน รักษาความชุ่มชื้น และแก้ผดผื่นคัน ได้เป็นอย่างดี

คุณสมยศ กล่าวอีกว่า จ.สมุทรสงคราม ถือเป็นหนึ่งในต้นกำเนิดของแป้งร่ำเกลือจืดเนื่องจากมีนาเกลือเป็นแหล่งวัตถุดิบที่มีคุณภาพสูง ทางวิสาหกิจชุมชนแป้งร่ำตำบลบางนางลี่ ได้มีการใช้ภูมิปัญญาชาวบ้านและของบรรพบุรุษในการพัฒนาสินค้าให้ถูกสุขลักษณะ สะอาด ปลอดภัย ทันสมัย และสะดวกต่อการใช้มากขึ้น อีกทั้งยังมีการตรวจสอบและวิจัย กับกระทรวงวิทยาศาสตร์ และกระทรวงสาธารณสุขอีกด้วย
ปัจจุบันวิสาหกิจชุมชนแป้งร่ำตำบลบางนางลี่ สามารถต่อยอดผลิตภัณฑ์แป้งร่ำได้อีกหลายชนิด เช่น แป้งพอกหน้าพอกตัว เกลือขัดผิว แป้งแต้มสิว และสบู่สมุนไพรที่มีส่วนผสมของขมิ้น ทานาคา ใบบัวบก และเปลือกมังคุด เป็นต้น วิสาหกิจชุมชนแป้งร่ำตำบลบางนางลี่ ได้รับการการันตีเป็นสินค้าโอทอป ระดับ 4 ดาว ของ จ.สมุทรสงคราม และนอกจากได้รับความนิยมจากผู้ใช้ในประเทศแล้ว ยังส่งไปจำหน่ายในต่างประเทศอีกหลายประเทศ เช่นมาเลเซีย อินโดนีเซีย เมียนมา กัมพูชา ลาว อิตาลี่ และฝรั่งเศส อีกด้วย ราคาเริ่มต้นอยู่ที่ 40 บาทถึง 80 บาท
ผู้ที่สนใจ หากมีโอกาสแวะเวียนไป จ.สมุทรสงครามต้องการจะซื้อผลิตภัณฑ์ต่างๆไปทดลองใช้ หรือจะเรียนรู้ ศึกษาวิธีการทำแป้งร่ำเกลือจืด ติดต่อได้ที่คุณสมยศ หลำวรรณะ ประธานวิสาหกิจชุมชนแป้งร่ำตำบลบางนางลี่ โทรศัพท์ 089-6134855 ยินดีสอนให้ฟรี