อธิบดีกรมประมงลุยเมืองคอนเร่งแก้ปัญหาปลาหมอคางดำระบาด ยันเร่งใช้มาตรการแก้ปัญหาในระยะยาว

วันที่ 25 เม.ย. 2568 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายบัญชา สุขแก้ว อธิบดีกรมประมง พร้อมด้วย นายอดิศร์ กฤษณวงศ์ ผู้บริหารระดับสูงบริษัทซีพีเอ็ฟ นายกอบศักดิ์ เกตุเหมือน ประมงจังหวัดนครศรีธรรมราช และเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องได้เดินทางลงตรวจสอบสถานการณ์การแพร่ระบาดของปลาหมอคางดำในพื้นที่ หมู่ที่ 9 ต.ขนาบนาค อ.ปากพนัง จ.นครศรีธรรมราช พร้อมทั้งมีการจัดกิจกรรมลงคลองลงแขก โดยการหว่านกากชาลงในคูคลองข้างถนนที่มีปลาหมอคางดำอาศัยอยู่ เพื่อที่จะจับขึ้นมาแปรรูปใช้ทำน้ำหมักต่อไป

นายบัญชา อธิบดีกรมประมง กล่าวว่า จากการดำเนินการควบคุมปลาหมอคางดำมาเป็นระยะภาพรวมทั้งประเทศสามารถควบคุมได้จาก 19 จังหวัดเหลือแค่ 16 จังหวัด จากความร้ายแรงที่มีความชุกชุมสูงที่ 100 ตัว ต่อ 100 ตารางเมตรขึ้นไปก็ไม่มีอยู่แล้วเหลือแต่ปานกลางกับน้อย ในส่วนของ จ.นครศรีธรรมราชที่บริเวณคลองขนาบนาก อ.ปากพนัง ตามที่มีการโพสต์ว่ามีปลาชุกชุมแน่นเป็นพิเศษ จากการส่งประมงจังหวัดลงมาดูพื้นที่ก็เป็นความจริงเนื่องจากในบ่อนั้นเป็นบ่อที่ไม่มีใครเข้าไปหาปลาได้และเป็นบ่อคลองส่งน้ำ ที่มีลักษณะค่อนข้างจะปิด มีความกว้าง 4 เมตรน้ำลึกไม่ถึง 2 เมตร ปกติชาวบ้านได้จับปลาหมอคางดำนำมาเป็นอาหารอยู่แต่ในพื้นที่ดังกล่าว ที่คลองขนาบนากเนื่องจากมีการห่วง ของท้องที่ ท้องถิ่นบางส่วน จึงทำให้ไม่สามารถเข้าไปจับมาใช้ประโยชน์เมื่อไม่สามารถจับมาใช้ประโยชน์ก็ได้ทำให้เกิดการขยายพันธุ์เร็วขึ้นเลยมีปลาหมอคางดำครองพื้นที่อยู่ในช่วงน้ำลดก็จะเห็นปลาหมอคางดำขาดออกซิเจนลอยหัวเป็นแพทำให้ภาพที่ออกมาน่ากลัว กรมประมงเลยได้เร่งดำเนินการ ตั้งชุดเฉพาะกิจโดยให้ทางจ.นครศรีธรรมราชออกประกาศกรมประมงเป็นพื้นที่ฉุกเฉินเร่งด่วนให้สามารถใช้เครื่องมือได้ทุกประเภทในการจับปลาหมอคางดำ นอกจากนั้นทางกรมได้ตั้งชุดเฉพาะกิจขึ้นมาโดยตั้งผู้ตรวจราชการกรมประมงเป็นประธานคณะทำงานตั้งแต่วันที่ 10 เดือนเมษาที่ผ่านมา ทางอธิบดีกรมประมงได้ลงมาตรวจดูครั้งหนึ่งเมื่อวันที่ 19 ที่ผ่านมา ก็พบว่าสถานการณ์เบาบางลงจากคลองที่เกิดเหตุตอนนี้ก็ได้กำจัดลงไป เบาบางไปแล้วโดยใช้สองส่วน ส่วนแรกคือใช้การปิดกั้นและบางส่วนไม่สามารถจับได้ก็อนุญาตให้ใช้กากชาในอัตราส่วนที่ไม่เข้มข้นมากเพื่อไล่ต้อนให้เข้าลอบหรือเข้าถุงเครื่องมือที่กลางกั้นไว้ก็สามารถที่จะกำจัดได้ วันนี้ก็ได้มีการประสานกับผู้นำชุมชนให้ตั้งตัวแทนทำแบบตาสับปะรดจุดไหนมีจุดไหนเกิดโดยทางกรมประมงพร้อมที่จะระดมกำลังร่วมกับประมงในพื้นที่พร้อมที่จะช่วยเหลือนอกจากนี้ยังมองว่ายังมีพี่น้องประชาชนที่อยากนำไปใช้ประโยชน์หลายพื้นที่ แต่อาจจะไม่มีความเข้าใจว่าจะลงจับได้ไหม กลัวว่าเจ้าของพื้นที่จะหวงไหม ในส่วนนี้ทางกรมประมงได้มีหนังสือถึงผู้ว่าราชการจังหวัดทั้ง 19 จังหวัด และเน้นหนักมาที่ จ.นครศรีธรรมราชแจ้งให้กับผู้ว่าราชการจังหวัดได้รับทราบเพื่อแจ้งให้นายอำเภอให้นำเข้าที่ประชุมกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน แจ้งให้กำนัน ผู้ใหญ่บ้านทราบว่าที่แหล่งน้ำแห่งนี้ ที่ไม่มีเจ้าของไม่ว่าจะเป็นลำคลองแม่น้ำหรือแต่แม้นน้ำคลองซอยเล็กๆ ที่ออกจากฟาร์มเอกชนจะลงสู่คลองสาธารณะในทางกฎหมายประมงถือว่าเป็นพื้นที่สาธารณะฉะนั้นเอกชน และชาวบ้านชาวประมงทุกคนมีสิทธิ์ที่จะมาจับใช้ประโยชน์ ถ้าเราสามารถจับไปใช้ประโยชน์ได้มากเท่าไหร่เราจะสามารถตัดตอนเพราะปลาตัวนี้วงจรที่จะออกลูกเร็วมากตามที่รู้กันอยู่ว่าใช้เวลาแค่2-3เดือนกว่า ก็สามารถเป็นแม่พันธุ์ได้ที่สำคัญกว่านั้นแค่เดือนนึงก็สามารถออกลูกรอบนึงเพราะฉะนั้นมาตรการที่ใช้ตามที่เรียนมาในพื้นที่ จ.นครศรีธรรมราช ขอประกาศได้เลยว่า เราคุมสถานการณ์อยู่และจะทำลักษณะนี้ไปจนกว่าจะหมดในส่วนของการแก้ปัญหาที่จะนำไปเป็นเหยื่อของปูของปลาจริงๆแล้วชาวประมงนำไปใช้ประโยชน์กันซักระยะหนึ่งแล้วแต่เกิดการห่วงพื้นที่ห่วงไว้ใช้ของตัวเองหรือบางครั้งพี่น้องประชาชนที่มีความกังวนทรัพย์สินก็ดีก็กลัวว่าคนนอกเข้ามาใช้แล้ว จะทำให้เกิดความเสียหายกับทรัพย์สินของตนเองแต่ก็ได้ทำความเข้าใจกันเรียบร้อยแล้ว ฉะนั้นการนำไปเลี้ยงปูมีอัตราเร่งเนื้อที่จะต้องใช้ปลาสดถ้าเกิดใช้ปลาหลังเขียวกิโลหนึ่งก็ 10 กว่าบาทตอนนี้ ไปใช้ปลาเป็ดอื่นก็มีต้นทุนสูงถ้ามีการใช้ปลาหมอคางดำที่มีอยู่ในพื้นที่ก็สามารถที่จะลดต้นทุนได้

อีกอย่างหนึ่งก็คือนำเป็นเหยื่อในการวางลอบเพื่อใช้ดักสัตว์น้ำในพื้นที่ธรรมชาติก็สามารถที่จะนำไปใช้ประโยชน์ได้และลดต้นทุนของชาวประมงได้ซึ่งทางกรมประมงเองก็มีคำแนะนำมาตรการอยู่ สำหรับสถานการณ์ทั้งประเทศในขณะนี้ทั้ง 19 จังหวัด สามารถควบคุมได้แล้วเหลือแค่ 16 จังหวัดใน 16 จังหวัดมีอยู่ มี 5-6 จังหวัดที่อยู่ในระดับปานกลางส่วนระดับหนาแน่นไม่มีแล้ว ที่อยู่ใน จ.นครศรีธรรมราชที่โผล่ขึ้นมาแล้วใช้มาตรการเด็ดขาดฉะนั้นที่ไหนที่เกิดมีลักษณะเหมือนที่ จ.นครศรีธรรมราชก็ต้องใช้มาตรการเดียวกัน ฉะนั้นในภาพรวมเมื่ออยู่ในระดับปานกลางแล้วเราก็ไม่ได้นิ่งนอนใจเพราะว่าสิ่งที่เราทำตลอดมาในหลายเดือนที่จับไปแล้วประมาณ 3,500,000 กิโลตลอดเริ่มดำเนินการมาก็นำไปใช้ประโยชน์ได้เยอะแยะนำไปทำปลาป่นประมาณ 2,000,000 กิโลกรัม ทำน้ำหมักชีวภาพร่วมกับการยางแห่งประเทศไทย ซึ่งคุณภาพน้ำหมักค่อนข้างมีคุณภาพดีมากๆ จับไป 1,200,000 กิโลนอกจากนั้นก็เอาไปทำเป็นปลาส้มให้กับกลุ่มต่างๆปลาแดดเดียวมีการนำประชาชนมาจังหวัดร้อยเอ็ดเพื่อมาจับนำไปใช้


โดยสรุปแล้วสถานการณ์เบาบางลงแต่ที่ยังมีอยู่ในพื้นที่สามสมุทรคือ สมุทรสงคราม สมุทรสาคร สมุทรปราการและ กรุงเทพบางส่วนตรงนี้ยังมีอยู่ในบ่อเลี้ยงที่หลุดลอดเข้าไปในบ่อของเกษตรกรซึ่งพื้นที่นั้นได้มีการเลี้ยงกุ้งหรือสัตว์น้ำเป็นแบบกึ่งธรรมชาติและเป็นแบบธรรมชาติไม่เหมือนการเลี้ยงกุ้งแถวจังหวัดอื่นเหมือนนครศรีธรรมราชเลี้ยงกุ้งแบบพัฒนาการนำ น้ำไปเลี้ยงจะมีการพักน้ำมีกรองเป็นชั้นๆฉะนั้นโอกาสที่ไข่ปลาหรือปลามีชีวิตเล็กๆเข้าไปน้อยมาก ที่เป็นห่วงก็จะเป็นห่วงในส่วนของบ่อเลี้ยงแต่เป็นความโชคดีที่คณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบงบประมาณมาถึง 97 ล้านบาทเศษในการดำเนินการ โดยได้มีการประชุมเตรียมการเรียบร้อยแล้วซึ่งในวันที่ 1 พฤษภาคมนี้จะเปิดจุดรับซื้อทั่วประเทศโดยเน้นทั้งแหล่งน้ำและที่สำคัญคือที่บ่อเพาะเลี้ยงของเกษตรกรที่มีปลาหมอคางดำหลุดไปอยู่ และมีการตั้งชุดเฉพาะกิจไปควบคุมที่จับแล้วมิให้มีการเลี้ยงต่อหากมีการเลี้ยงต่อกฎหมายประมงจะมีโทษปรับไม่เกินหนึ่งล้านบาทและมีโทษจำคุกด้วยฉะนั้นแล้วขอความร่วมมือผ่านทางสื่อมวลชนหลังจากที่ทางกรมประมงไปจับจากบ่อเลี้ยงแล้วเราจะมีการตั้งจุด GPS มีคณะทำงานลงไปติดตามหากเกิดขึ้นมาอีกโดยมีเจตนาเรื่องนี้ถือว่าเป็นการแก้ปัญหาไม่สำเร็จเพราะเจ้าของบอกไม่ให้ความร่วมมือ เพราะฉะนั้นเราจำเป็นต้องมีการดำเนินการตามกฎหมายสำหรับมาตรการ 7 ข้อที่ทำมาแล้วได้ผลมากที่สุดคือมาตรการที่ 1 คือการเร่งกำจัดออกให้มากที่สุดตามที่กล่าวไปแล้วเมื่อจับแล้วก็มีการปล่อยปลานักล่าโดยเฉพาะปลากระพงขาวปลาอีกง ตามแผนวาระแห่งชาติเรามีแผนที่จะได้เห็นชอบไว้ตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2567 ที่ผ่านมาก็พยายามที่จะผลักดันจนได้มาเห็นชอบเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมาจึงได้นำเขาเป็นวาระเร่งด่วนของงบประมาณตามที่เรียนไปแล้ว ตามแผนนี้ก็ตั้งเป้าไว้ว่าในเดือนกันยายนนี้ ในส่วนที่ปลาหมอคางดำจะหมดเมื่อไหร่ตามที่เราได้ระดมกำลังความชุกชุมลดลงแน่เมื่อได้มีการตัดวงจร 2.เข้าไปในบ่อของเกษตรกรเมื่อเรารับซื้อกิโลละ 15 บาทผู้รวบรวม 5 บาทเป็น 20 บาทซึ่งจะรับซื้อจากบ่อต่างๆจำนวนบ่อก็ไม่ได้เยอะก็สามารถที่จะคว่ำบ่อและหว่านกากชาแล้วปล่อยปลากะพงขาวเป็นปลานักล้าลงไปกำจัดอีกก็สามารถตัดต้นตอได้ สรุปในภาพรวม ก็สรุปผลได้ในสิ้นแผนเร่งด่วนนี้ส่วนแผนหน้าหลังจากเดือนกันยายนนี้ก็จะเป็นแผนปกติที่อยู่ในวาระแห่งชาติความสำเร็จจะ 100% ก็ยังตอบไม่ได้แต่ถ้าปลาหมันที่ทำมาแล้วควบคุมได้ทั่วประเทศเมื่อถึงวันนั้นก็จะสามารถควบคุมปลาหมอคางดำได้ต่อ จึงขอเรียนฝากไปยังจังหวัดต่างๆ 16 จังหวัดที่ยังมีการแพร่ระบาดต่าง ๆ บ้างเล็กน้อย ให้นายอำเภอ นายกองค์การบริหารส่วนตำบล นายกเทศมนตรี กำนัน ผู้ใหญ่บ้านไปทำความเข้าใจในที่ประชุมประจำอำเภอในเดือนนี้ซึ่งได้มีหนังสือสั่งการจากผู้ว่าราชการจังหวัดทุกจังหวัดแล้วเมื่อวันที่ 21 ที่ผ่านมาขอให้สร้างความเข้าใจและขอให้พื้นที่ทั้งหลายให้พี่น้องชาวประมงสามารถเข้าไปใช้ประโยชน์ได้ขอให้ท่านให้นโยบายกับทางผู้ใหญ่ กำนันด้วย ว่าอย่าห่วงกันพื้นที่ ให้เข้าไปช่วยพูดคุยกับพี่น้องชาวประมงที่แหล่งน้ำสาธารณะที่ประหมอคางดำเกิดขึ้นขอให้เปิดให้ทุกท่าน ที่อยากจะนำไปทำเป็นเหยื่อ ทำเป็นอาหารกินเอาไปบริโภคขอเปิดให้เขาได้เข้าใช้ถ้าพี่น้องสามารถได้เข้าใช้ได้ไปจับได้ตนมองว่าวัฏจักรของปลาหมอคางดำจะถูกตัดตอนและปัญหานี้จะได้แก้ร่วมกันฉะนั้นจึงได้ขอความร่วมมือร่วมกันแก้ปัญหานี้โดยปัญหานี้ต้องแก้กันโดยการมีส่วนร่วมเฉพาะลำพังส่วนใดส่วนหนึ่งอาจจะลำบากที่จะแก้ จึงฝากขอความร่วมมือไปยังพี่น้องผู้ใหญ่กำนันที่อยู่ในพื้นที่ทั้ง 16 จังหวัดทั่วประเทศช่วยแก้ปัญหานี้ให้ด้วยและขอขอบคุณล่วงหน้า นายบัญชา อธิบดีกรมประมง กล่าวในที่สุด

ด้านนายศิลา วัดล่อง ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 9 ต.ขนาบนาก กล่าวว่า กิจกรรมลงแขกลงคลองในส่วนของพื้นที่ลงมาแล้วก็ได้ผลทำให้ปริมาณของปลาหมองคางดำลดลงอย่างเห็นได้ชัด สถานการณ์ของปลาหมอคางดำที่แพร่ระบาดในพื้นที่ตอนนี้ได้มีปริมาณลดลงเป็นจำนวนมากหลังจากที่มีการลงแขกลงคลองทำให้พื้นที่สามารถควบคุมควบคุมการแพร่ระบาดของปลาหมอคางดำได้เป็นอย่างดีทีเดียวซึ่งการทำกิจกรรมในครั้งนี้เชื่อว่าสามารถลดปริมาณของปลาหมอคางดำได้อย่างแน่นอนเพราะเป็นการตัดต้นตอตัวแม่ออกไปและการที่จะนำไปกินหรือบริโภคเป็นการตัดวงจรของปลาหมอคางดำได้เพราะฉะนั้นการควบคุมพื้นที่ โดยกากชาจะทำให้สามารถตัดวงจรได้อย่างแน่นอนก่อนหน้านี้ได้มีการประชาสัมพันธ์ไม่ให้คนต่างพื้นที่นำปลาไปกิน นำเฉพาะปลาที่ตายแล้วหรือปลาที่น็อคน้ำแข็งไปห้ามนำปลาที่เป็นออกไปจากนอกพื้นที่เพื่อจะไปขยายพันธุ์ต่อ ในส่วนของชุมชนได้มีชาวบ้านนำไปแปรรูปเป็นน้ำหมัก หลายครัวเรือน หลายครัวเรือนนำไปทำเป็นปลาแห้ง นำไปแปรรูปอยากจะฝากไปยังพี่น้องประชาชนที่เจอปัญหา และเดียวกันว่าให้รีบควบคุมพื้นที่เพื่อไม่มีการแพร่ขยายไม่ให้มีการนำออกไปนอกพื้นที่พยายามไม่ให้ขยายพันธุ์ด้วยการวางไข่ในพื้นที่ สำหรับการวิจัยของกรมประมง พัฒนาปลาหมอคางดำ 4n เพื่อผสมพันธุ์ปลาหมอคางดำ 2n ถ้าหากผลการวิจัยได้ผลจริงจริงก็ถือว่าเป็นเรื่องที่ดีถ้าหากว่าทางกรมประมงวิจัยมาออกมาได้เป็นเรื่องที่ดีมากๆ จะได้อนุรักษ์ปลาในพื้นที่พื้นถิ่นไว้ได้ในส่วนนี้ก็เห็นด้วย นายศิลา กล่าวในที่สุด.


กัญญาณัฐ เพ็ญสวัสดิ์ / จ.นครศรีธรรมราช